Wednesday, 8 July 2020

lwitung bup aphingam gulpi samnei

LEITUNGBUP A PHIN NGAM GULPISAMNEI 

Himalaya mualkuam pan kipan zang gam tuikulhte leh nitumna lam gamte akipan leitungbup ah nidang bang loin Gulpisamnei (China kumpi) pen hong kilaksak mahmah ta hi.  

Kinialna leh kitelkhialhna tampi a piangsak Hong Kong tawh kisai gakcipna thukhun zong nitumna gam leh gam tampite deih loh kawmkal ah leitung ah lau nei kei ung, cih a lahna dingun kipsak teitei uh hi. 

Hun khat lai-in thanem ta leh tu-in bel leitungah lau nei nawn kei ung, a cihna un kuamah tawh kimaingap leh kizahtakna tawh kiho hiathiat ding khawng thusim se lo lel uh hi. 

US President Donald Trump in a lawmhoih gam tampite tawh kizopna sangin America First thu bulphuh in a kalsuanna leh China tawh sumbawlna gal – trade war hong pankhia ahih manin zong Gulpisamnei hehna khangsak hi. 

London khuapi a om China Institute at the School of Oriental and African Studies a Director a sem Steve Tsang genna ah, “China adingin ka tungah ni bek om ta hi, cih hun tung ta hi,” ci hi. China President Xi in namsau a pai panin dokkhia ta, ci hi. 

Gam 3 gamgi kizawng khawm Himalaya gam mualkuam ah India galkap 20 val a sihna thu zong China gulpisamnei hong laang mahmah ta, cihna hi. Nuclear galvan nei tuaktuak gam lianpi nihte hi bangin kitelkhial semsem uh ahi hi. 

South China Sea kici tuipi tung tengah tuipi nei gam dangte kuamah awlmawh leh zahtak bawl se loin tui galkapte a ut bangin gamta uh a, tuikulhte amau ut bangin zang lel uh hi. Vietnam leh Taiwan te in ko gam hi, a cihna tuipi maitang tengah zong ka pa inn hi, a ci bang keekin Gulpisamnei pen vak hialhial lel hi. 

USA Pentagon phualpi in zong hih South China Sea kim tengah Gulpisamnei a ut bang a a gamtat ngam lohna dingin ka Muvanlaite uh kikhah beh ding hi, ci-in Vietnam leh Taiwan a panpihna gen hi. 

Japan te neihsa tuipi tungah zong China galvanleng bomb puate leng zialzial mawk ahih manin Japan kumpi lungkim het lo hi. Tua kawmkal mah ah Gulpisamnei pen nitumna gamte tawh palai kihona lem lo semsem, thudon lo semsem hi. 

Coronavirus hangin leitung gambup leh China kumpi kiho ding tam semsem hi mah ta leh China in thupi ngaihsut hiau lo lel a, Australia leh nitumna gam lamte bel virus tawh kisikhop tekin buai kheukho tek uh hi. Australia in USA pulaksa om bangin virus tawh kisai-in China gamah leitung in kantelna bawl ding hoih hi, ci-in thukimpih hi. Tua kawmkal ah China in Australia tungah sumbawlna tawh kisai gakcipna pawlkhat nei sawnsawn hi. 

Canada kumpi in Vancouver khuapi ah Huawei Company makaipinu a mat zawh kum khat khit ciangin China kumpi in Canada gam mi 2 te tungah thukansim, ci-in thu bawl hi. Canada tungah phulakna dan khat hong suak hi. University of Vienna a Lecturer khat Ling Li genna ah nitumna gamte in Covid-19 a siklelh mahmah uh pen China Gulpisamnei in nuamtak sa mahmah hi, ci hi. 

Hi bang a leitungbup virus tawh kisikhop in a buai mahmahna in Gulpisamnei adingin thathak tampi ngahsak hi, ci hi. Tua hangin Gulpisamnei pen munciteng ah lau nei loin kilalsak mahmah hi, ci hi. Ama gamsung mite tung mahmah ah hi ta leh leitung gamdangte tungah human rights tawh kisai-in kilawmlo nasep thupalsat tampi nei ta leh phamawh sa se lo lel hi, ci hi. 

Leitungbup gamte in a lunghihmawhna uh pulak zel mah leh zong, “No tawh kisai kei ei,” cih sanin thusim se lo hi. Hong Kong buaina vai ah Britain kumpi in Hong Kong te million 2 peuhmah gammi suaksak pah ding, gambel in sang ding, a cih khit ciangin Gulpisamnei in mitsan lela sa in “Kidawm in maw…” ci-in vauna pia hi.  

UN Human Rights Council ah nitumna lam gam 27 te in a mawhpaih laitakin a dang gam 50 valte in China mawhsak lo hi, ci-in angtang kisa mahmah hi. A beisa kumin zong Xinjiang region huam a om Muslim te tungah China gamtatzia leitung gam 22 in a mawhsak laitakin a dang gam 37 te in China in terrorist te a dona ah khial lo hi, ci ahih manin Gulpisamnei kiphatsakna khangsak mahmah hi. 

Hi bang teng tawh Gulpisamnei pen Himalaya mualdawn pan leitaw lam tuikulhte bek hi loin leitungbup mun khempeuh ah kilalsak khe mahmah ta ci hi. 
……………………………. 
AFP NEWS a suak, “China Takes On More Conflicts Around The World,” kici panin Zolai tawh Tedim Post Media Group te in hong letkhiat uh hi.

Photo : Anti-Empire.com

Monday, 6 July 2020

ZCD deem ding BuMu dal khan mang

ZCD pan MP demding min ap 

Bo Major Dal Khan Mang in Zomi te a ding in na sem nuam ka hih man in MP kidem ding te lak ah min ap hi. 

Amasa in Vice President Van Thio pen Galkap Bo lui 1 ahihna tawh Vice President akipia ahihi, tua hih man in Major Dal Khan Mang zong pen MP dem dingte lak ah koih zo leng Zomi te mailam lam lam etna om hi, Major  Dal Khan Mang pen "Tatyinmu" zong sem ngei in Chin State ah Siipin lam ah Assistant Director a sem ngei 1 ahihi thu nuam in migi aa thu man mahmah 1 ahihi. Galkap a sep lai in Galkap mang ten Buddah biakna ah pai in tua hi leh Colonel dong ngah ding hi teh a cih hang in Thu man in Pasian bek um ing a ci Major pa hi. 

   Aman MP ong ngah leh NLD in Van Thio pan mun apiak bang in zong ong piak sak kha thei ding hi State Minister te ahi zong apu te Galkap ten zong State Ministers piak theihna mun te ah zong ong piak sak kha thei ding in ka um mawh hi.

BUMU DAL KHAN MANG ZCD AH DEEM DING

ZCD pan MP demding min ap 

Bo Major Dal Khan Mang in Zomi te a ding in na sem nuam ka hih man in MP kidem ding te lak ah min ap hi. 

Amasa in Vice President Van Thio pen Galkap Bo lui 1 ahihna tawh Vice President akipia ahihi, tua hih man in Major Dal Khan Mang zong pen MP dem dingte lak ah koih zo leng Zomi te mailam lam lam etna om hi, Major  Dal Khan Mang pen "Tatyinmu" zong sem ngei in Chin State ah Siipin lam ah Assistant Director a sem ngei 1 ahihi thu nuam in migi aa thu man mahmah 1 ahihi. Galkap a sep lai in Galkap mang ten Buddah biakna ah pai in tua hi leh Colonel dong ngah ding hi teh a cih hang in Thu man in Pasian bek um ing a ci Major pa hi. 

  •    Aman MP ong ngah leh NLD in Van Thio pan mun apiak bang in zong ong piak sak kha thei ding hi State Minister te ahi zong apu te Galkap ten zong State Ministers piak theihna mun te ah zong ong piak sak kha thei ding in ka um mawh hi.

2020 Election leh ZCD vai

2020 Election leh ZCD vai
****************

ZCD makai pi 
Pu Cin Sian Thang in Akoko uh NLD Makai DASSK kiang atek avuai  pau lam in DC ngetnalai.
Sial in siksik leh neknek thuah!

Chin State ah NLD vs CNLD ki demsawm mahmah a, eilam ah NLD leh ZCD ki demsawm mahmahcih ding hi. Tua aih ciang NLD a zawh na mun MP sungpan CM,etc.,cih te kituak om leh ngah ziau thei ding hi.

Tedim ah ZCD bel 2015 kumlai NLD in ah awthang man uhhiin, 2020 ah dem keizaw le uh ahunbei sumbei tampi phatuam ding uhhi.

Tonzang ah ZCD pen Pu Paulun losiah ,Pi CNM leh Pu KKT in zong amau munciat ah ngahzo nawnlo thei ding uhhi. Pu TKM mun bel ZCD te kipan vetkei le uh , metzawmahmah ding uhhi.

Geo-Political # Boundery News

Geo-Political # Boundery News

KUM 50 VAL SAGAING DIVISION AH LUTKHIN ZOGAM ( TONZANG TOWNSHIP) AH KOIHKIK DING KHUATE .

21-10-2019 Monday

Tonzang Township ; Zolen Hausa pa Hang Suan Kham in Zolenkhua kum 2011 in hongsat ciang in Sagaing Division leh Chin State gamgi buaina hong pan hi. Zolen khua pen Sawbwa khua gei ah om ahihman in,  Sawbwa khua makai pawl khat leh Huannei pawlkhat tawh buaina piang uh  hi.
Khua pawlkhat kum 50 val khin; Pawl khat kum 50 sawt nailo thei hi.

Zolen Hausa pa 20-10-2019 Sunday in a inn ah hawh in interview kabawl khit hihthu konggelh a hi hi.

Kum 2013 pan 2019 kal Hausapa Hang Suan Kham in alutangpia in Zogam leitang leh gam gi a itman in Sawbwa khua Hausa lam pawl khat ; Kalay District GA Dept lam hekna leh hatang suang tawh denkhiatna natuak khit hi. MPF Palikte matsawm zel nong tuak; thah ding kivau hi. Aman zong thahding in mi vauveve hi.

Pu Hau Khen Kham Chin State Parliament Chairman in Zogam leitang tel in khuathak asat uh hang in ; hih gamgi vai USDP Kumpi hun ( 2010-2015) sung siangzolo in; kuamah in huhngamlo uh hi.

Kum 2015 -2020 NLD Kumpi kah leh ZCD lam hong kahtoh tawh kitawn to hi. Chin State Forest Minister Pu Mang Hen Dal in Zogam gi kepbitna ding hongvei in Hausa Pu Hang suan Kham lunggulhna huh hi. Amatung ah Topa in thupha hongpiaksakta hen..

Gamgi khenna Kum 1938 Map kizang hi. Gamlim leh Data dang te ah sum zatding in gamdang pan sum  Kyats.600; 000/- hong huh uh hi.  Singapore a om Maj.S.Khup Cin Pau (Engineer ) ; Pu Pau Za Mung ( Civil Engineer), Australia Dr.J.Suan Khan Dong te in teng 2(MMK- Ks.200000/-  tek sik uha ; Pu Lian Tuang (CNRWG)  tung ah pia uh hi. GSMang tung ah zong lungdamna ka pulak hi.

October 7; 2019 in Khampat Khua ah Union Minister  ; Chin State Miniser Pu Mang Hen Dal leh midang ; Sagaing Division Forest Minister Pu Kam Za Mung  leh Tonzang lam Minister leh Head of Dept te leh mipi thukim uh in anuaia khuate Zogam ah koih kik ding thukim uh hi.
 
1. Zarzazu ( Zarkgyoke ) Zato pi geipan Zogam kah to in Sebawk khua  gam tawh kigamgi hi. Akhang Lam Asia High Way ( Tamu lampi ) ah pai suk suak Lamlianpi  kantan;  leng lam ah pai  ..Hih khua inn 100 val Zogam sung huamkha in gen uh ..

2. Yanmyo Aung khua( Sawbwa khuacgei )

3. Sawbwa khua 

4. Kuanglian

5.Tuikhal

6.Buangkung

7.Nankateih khua
*Yanmyo Aung pan Nankateih khua Asia Highway Kalay to Tamu Lampi dung om khuate 

8.Singgial zang khua tung huam kha hi.
* Zarzu khua leh Singgial zang Tahan ; Pyidawtha - Zarzu Lamlianpi tung om *

*** Tedim Township gamgi tuasunga tengte apau omnailo a; buaina omnailo kitheilo hi. KhaiKam pan Santaih kal gamgi etding om ding hi.

Canan lei Khampat khuageia lui dunga; Chin Hills Suang kiphuhna gamgi suang pan Zogam kahto Mualtung ah gamgi om;  Singpial khua gam leh Sagaing Division gamgi a hi hi.

Mailam Mapankhop Laiding Thute
***
Gamgi suang phuh 20 val kipukkhina ; tuate bawlphatkik hun ah tawm buaina omthei lai in upmawh om hi.cin Zolen Hausa Pu Hang suan Kham in gen hi.

Atunga min kigelh te bang ah midangtung zong kei mimal in lungdam ka ko hi.

For Zomi Times News
KHAM LAM TUANG
KALAYMYO
*********************

ZOGAM GI SUANG PHUH LEH GAMGI PUAHPHA  DING
(
****Sept 8; ZOGAM GAMGI VAI
Sept 9; 2019
     ( CHIN HILLS REGULATION ACT 1896
    ZOGAM GAMGI LEH LEITANG  TUHUN IN KAWLTE - BURMA GAM SUNG AH TAMPI LUTTA HI.. GAMGI KICIAN ZAW IN ETPHAT KIK DING NGAIH SUN IN SEM NAILO UH HI..)
 
၁၉၃၈ ခုနှစ်မှာ ဖလမ်းမြို့နယ် ပါမွန်ချောင်းကနေ တွန်းဇံထိ နယ်နမိတ်ကျောက်တိုင် ၂၁ တိုင်စိုက်ခဲ့ကြပြီး ယင်းကျောက်တိုင်တွေ အခုပြန်လည်ဖော်ထုတ်ကြမယ် (Credit. Zalen Info October 7; 2019 ) CHIN STATE AND BURMA MAINLAND ( SAGAING DIVISION ) BOUNDERY  #ရှင်းပါမည်
သမိုင်းပညာရှင် ဒေါက်တာသန်းထွန်းက မအအောင်လို့ သမိုင်းသင်တယ်လို့ပြောခဲ့ပါတယ်။ အဲ့တော့ သမိုင်းမသင်၊ သမိုင်းမသိတဲ့လူအများကြားမှာ အမှန်ဖျောက်ပြီး အမှားဇာတ်သွင်း၊ အမှားကြာတော့ အမှန်ထင်ပြီး မျိုးဆက်သစ်များခေတ်မှာ စိတ်ကြီးထင် လေကြီးဟပ်အ မိုက်ဇာတ်ကနေမိမှာမို့ ဝင်ပါရသည်။

ယခုချင်းပြည်နယ်နှင့် စစ်ကိုင်းတိုင်း (ယခင်ချင်း စော်ဘွားနယ်နှင့် ရှမ်းစော်ဘွားနယ်မြေ ထိုမှကိုလိုနီခေတ် ချင်တောင်တန်းခရိုင်နှင့် အထက်ချင်းတွင်းခရိုင်) နယ်နိမိတ်သတ်မှတ်ချက်များအား ကမ်းဟောက် နယ်စော်ဘွားကြီးအပိုင်စားရသော1927 ခုနှစ်စာမြေပုံ၊ 1908-09 တွင် Survey ပြုလုပ်ပြီး1933 ခုနှစ်မြေပုံ၊1944 ခုနှစ်မြေပုံ၊ 2000 ခုနှစ်နောက်ပိုင်းမှာရေးဆွဲပြီး  အစိုးရများက လက်ရှိအသုံးပြုနေတဲ့ UTM (Universal Transverse Mercator) မြေပုံများ ကိုးကားပြီး ခေတ်အဆက်ဆက် နယ်နိမိတ်ခြားနားမှုများကို စုဆောင်းထားသည်များထဲမှ ထုတ်နုတ်တင်ပြသွားပါမည်။
ဓာတ်ပုံအချို့အား Credit. Sianpipa  2 Feb 2018 ပေးပါသည်။

(☆☆☆Kawlte in pek 7 ( Kyat 7 ) Ngah ; Myanmar mualtung miten Pek 1 tek ngah...Zomi ten zong pek khat deih uh ..Zogam Zomi mintawh..deih Mualtung miten  7 State ; Kawlte bek in 7 Division,  of Union of Myanmar )
   *************

******
  
CHIN HILLS -KALAY -KABAW VALLEY BOUNDERY POST ( 1938) 

1938 kum aa kiphut Zogam leh Kale-Kabaw gamgi lahna By Pu Khup Za Langh (PWD)
___________________

September 21/ 2019

Kawlzang dung leh Ukpi hunlai gamgii suangcian anuaia bang hi.

(*** Pu Khup Za Langh (PWD) hanciamna tawh  hih copy kingah hi. Thusim hilo, zuau hilo cihna ahihi. 2019 October 7 Khampat Gamgi Khensat khit Pu Hang Khan Lian in Laidal Copy hong post kik hi.)..

The boundary Post between Tedim + Tonzang and Kalay + Khampat Townships as per Notification Letter of 19-10-1938 at Rangoon
 
Demarcation Post No.29 erected at the foot of the Chin Hills on the bank of Yenge Chaung at the trijunction of Upper Chindwin, Chin Hills and Pakokku District……………. ……………………………………………………………………………………………………...….Boundary Post No 29.
1. - thence northwards in the straight line for 1 ½ miles to the Chin path running upto Tintha Chin Village, Marked by .............Boundary Post No 28.
2. - thence northwards along the foot of the hills for about 3 ½ miles  to the Chin path at the point where  it enter the hills, Marked by..............................................................................................................................................................................................................Boundary Post No 27.
3. - thence northwards in a straight line for about ½ mile to the point on the rioght bank of Nannkate at the foot of the hills, Marked by…….………...............................................................................................................................................................………………..Boundary Post No 26.
4. - thence northwards in a straight line to the junction of the Myaung stream and Nannkate, Marked by .............…………….Boundary Post No. 25.
5. - thence northwards along the foot of the hillsfor about 3 miles to a point on the bank of the Myaung Stream, Marked by ..Boundary Post No. 24.
6. - On the right bank thence first in an easterly and then in a northerly direction along the foot of the hills for about 6 miles to the Byitkyikyauk stream at the point where it is joined by the Taungpela Chin path, Marked by………...................................……………………Boundary Post No. 23.
7. - thence northwards for 4 miles then in an easterly direction for 2 ½ miles and then in a north-westerly direction for 4 miles along the foot of the hills to the left bank of the Panmum stream, Marked by…………………………….............................…………………………...Boundary Post No. 22.
8. - thence northwards in a straight about 300 yards to the Indin – Falam mule tract to a point of a mile below Panmum PWD-IB, Marked by……………............................................................................................................................................................................……….Boundary Post No. 21.
9. - thence northwards  for about 12 miles along the foot of the hills to the Wazi stream, Marked by ..……………...………….Boundary Post No. 20.
10. - thence northwards along the foot of the hills for about 3 ½ miles to a point on the right bank of Ze stream, Marked by ..Boundary Post No. 19.
11. - thence northwards along the foot of the hills about 3 miles to the 9th mile-post on the Kalemyo – Forth White Road, Marked by.............................................................................................................................................................................................................Boundary Post No. 18.
12. - Northwards in a straight line for about ½ a mile below No.2 (old camp), Marked by ...............................…………………Boundary Post No. 17.
13. - East-ward along the left bank of Segyi stream for about 2 miles a point at the foot of the spur on trhe Segyi stream, Marked by.............................................................................................................................................................................................................Boundary Post No. 16.
14. - Northwards along the foot of the hills to a point on the Kan stream, Marked by .......................…………………………….Boundary Post No. 15.
15. - Northwards along the foot of the hills for about 4 ½ miles to the Palata stream which post erected on the right bank, Marked by.............................................................................................................................................................................................................. Boundary Post No.14
16. - In a noth-westerly direction alomng the foot of the hills for about 2 ½ miles to the head water of Nattaga stream, Marked by………………………………........................................................................................................................................................….Boundary Post No. 13.
17. - In a north-easterly direction along the foot of the hills for about 2 miles to the head water of the Namuyin stream, Marked by……………………………….....................................................................................................................................................……Boundary Post No. 12.
18. – In a south-easterly direction along the Namuyin stream for about 4 miles to a point on the left bank of the Nattaga stream, Marked by............................................................................................................................................................................. .…………………..Boundary Poist No. 11.
19. Northwards along the foot of the hills (known as Mwetaung) for 10 miles to the Chin path at the Pataung Padoda Hill of the right bank of Natmyaung stream, Marked by……. …………………………………………………...…………………………………………Boundary Post No. 10.
20. - Northwards about 5 miles along the foot of the hills to a point at the head water of the Manlon stream, Marked by…………………………………………….............................................................................................................................………Boundary Post No. 09.
21. – In a north-easterly direction along the foot of the hills for about 1 ½ miles  to a point near the head water of the Chin stream, Marked by…………...........................................................................................................................................................................................Boundary Post No. 08
22. – In a south-easterly direction along the foot of the hills for about 5 ½ mi

I Khua Zeem Ni.

Guest Editorial...
I KHUA ZEEM NI II 
By Rev. Thang Khawm Pau

ET-KIKNA
Nung lamin I Khua Zeem Ni cih kong gelh a, tua sungah, i khua sunga, billboard (kyaw-nya) te tawh ii inn hoih pipite tungah suang deudau-in, a thak tawh, a lui tawh, a keek bangbang tawh i hi ci koih a, i innte hoihna teng khempeuh tua in hong suksiat sak hi.  Tua ahih manin tuate peuhmah siangsak zo leng cih kong gelh hi.  Laisim kitawm lai mahmah ahih manin laisuante a lakhia sangin a koih lai teitei tampi i om lai lai hi.  Hih laisuante (billboard) suan nading om ahih manin tuate ah suang zaw ni.

SIGNBOARD TE:
Tedim khuapi lamdungah sumbuuk, ansai, niangtuisai, zatuisai, sasai, kipuahnasai, car gates cih a tuamtuam tampi kigual phei ditdet in  nopci mahmah hi.  Ka et pheiphei ciangin, i minte pen a tam zaw Kawl min le Kawllai tawh i gelh hi.  Hoihtak ngaihsun leng i lungsim tawngah Kawl lai, Kawl dan in hong vukcip ahihna kimu thei hi.  Zolai nei i hih manin Manglai tawh i sai minte gelh tek le hang muhnop bek tham loin khua mite pilna lamah bangtan i hi hiam cih midangten hong muthei pah ding uh hi.  Leitung virus hong veng leh gamdang khualzinte (tourists) tampi hong zin ding uh hi.  Tua khualzinte in a sim theih ding uh gilkhial dangtak khat adingin zon nop mahmah pah ding hi.  Kawllaimal pen a theilote’ muhna ah ‘laimal bem bekbek kigual’ tawh kibang lel ding hi.  Niangtuisai le ansai sung a kingah nektheihte pen  Manglai tawh gelh ding hi lai hi.

I Zolai pen Roman laimal kila ahih manin hamphatna tampi hong guan hi.  Tuate sung pan a thupi mahmah khat ah ‘lai gelh zia’ (punctuation) ahi hi.  I khua lutna mualte ah ‘Dawnna signboard’- ‘Dam maw’ cih laigual i suang tek hi.  Hih pen hoih mahmah hi.  Ahih hangin laimal tawh gelhkhia i hih manin dotna lahna (?) kisam hi.  Khuakiim pawl khat ah man takin kigelh ahih manin i tu i ta sangnaupangte tungah laigelh zia a hilhhilh i hi pah hi.  Kawl gam palikte’n zong ‘May we help you’ ci-in gelh uh ahih manin gam khat buang adingin zumhuai sim hi!  Gtn. Tedim - Tonzang kikal, Tuiha tun ma a leitungbup gamlim ah (23*26’N 93*23’E) Tropic of Cancer ci a ciaptehna signboard golpi khat om in, i muh teh i lungsim khat nuam hi.  Ahih hangin a tung a kigelh laimal pen khial peuhmah citciat a, ‘Tropical Cancer’ ci mawk ahih manin lauhuai peuhmah mun khat hong suak hi.  Khat vei, ka lawmte uh pawl khat Zalui lam khuadak kawmin tua ka va mu kha uh hi.  Khat pa in, ‘Tua lai neh kei vou! cancer ngah kha ni!’ ci-in ong ciamnui ahih manin hong nuam pha het lo hi.  Hih zong khel huai peuhmah khat!

1.  SUMBUK MIN:  Sumbuk min dingin ei Zomin ngaih nono, LST min a tuamtuam om hi.  Hihte teelsiam leng a,  Zolai, Manglai tawh kigelh leh etlawm mahmah in, tourist ten sim thei pah leklek ding uh a, a lung uh taituam ding hi.  I gelh teh kammal gawm, gelh zia sit masak ding thupi zel ding hi.  Tedim sangin, Tonzang khua sungah Kawlmin tamzaw in um ing.  Kumpi hong kikhel ciangin, Yangon khuapi sung a sumbuk min, company min cihte Manglai bekbek tawh kigelh ziau hi.  Hih in gam kikhelna khat hong lak hi.  Zogam khuaphawk dih ni, Tedim khua sung mite khanglo dih ni!

2.  LAMPI MIN LE LAMPI ZATZIA:  I khua sung lampi minte khuam hoihtak bawl in, tua tungah et khat a muh baih dingin, color tawh Zolai tawh kitel takin suang sitset le hang, i khua sung kilawm mahmah bek tham loin, inn zonna, kizop nading (address) cihte a kisap hun ciangin ki-dotdot kullo ding banah address thei lo cih bang mengmang pen mi lak ah zumhuai mahmah hi.  Tua signboard te tungah Tedim panin Tonzang, Ciau, Leen Nupa, Thangmualdawn, Suangsuang, Tedim Road  cihte a gamlatna Manglai in kigelh sitset leh khuamite, gamukte bangzah in kician uh cih miten hong thei ding uh hi.

 Tedim khua sung Kam Hau Road pen hong neu mahmah ta hi.  Mawtaw lah tam, cycle lah tam ahih man in, khua sung lampi zatzia kidop siam mahmah kul ta hi.  A diakdiakin lampi dung a mawtawpi/neu  kikoihte kidop huai hi.  I innmai ah i mawtaw i koih leh ei inn lam a neh thei penin koih hamtang leng.  Cycle tawh a vak peuhmah in lampi dungah i khawl ciangin lam nawl a naipak kigit pualam ah koih hamtang leng lampi nawngkaisak lo zaw ding hi. 

3.  LAMPI TUNG SUN LE ZAN ZATZIA:  Lampi tungah mawtaw leh cycle hat zah ding lampi dungah laimal gol tawh hoih tak kisuang hen la tua zui tek leng.  Lampi zatna ah vei le tak zat siam lo i hih manin tuahsiatna, sihna tampi tuak khin hi hang.  Cycle zangte bang awmdal thuah ding, lukhu khu ding cih beek zuizo leng ka ut mahmah hi.  Awmdal kibulh lo ahih manin tuzawh kum bangzah hiam khat teh awm natna ngah tam mahmah ding hi hang. Lampi zang peuhmah in i pai nading vei le tak lahna pen zatsiam nai hetlo i hih manin kisin ni.  Tha khat in pialvat thei zel ihih manin io nung hong zui mawtaw/cycle tawh kiphukha ding pen ngaihsun khalo hi hang.

Zan ciangin, mawtaw le cycle meizat dan siam hetlo hi hang.  Ei a bek kithupi sak lua ahih manin meipi (a tung mei) bek kizang kha zel a, a lehlam pan hong paite’ mit kikap ahih manin bangmah mu nawnlo uh hi.  Tua pa/nu mai-ah mi, ganhing, mawtaw om maw om lo cih kimulo ahih manin kiphu mang thei-in, sihna liamna, baina nasia takin om thei hi.  Mi leh mawtaw tawh i kituah ciangin i mei a nuai a pen zang ni.  Tua hi leh kuamah nawngkaisaklo ding hi.

Cycle leh mawtaw pawl khat engine gin ngaih lua mahmah hi.  I khua sungah cina luna, a tuamtuam i om a, pawl khat pen zingsang lamin ihmu thei-in  ahihhang i engine gin ngaih lua ahih manin i phawng thei zel hi.  Gam khangtote ah tua bang a a ging vuavua pen thu kibawl hi.  Khat vei Tamu ah cycle meikhulawng sitna om a, a ginngaihte lakkhiat sak uh a, a thak lei dingin sawl pah lian uh hi.  Tedim ah zong zangzo leng ut huai ka sa hi!

4.  TENNA DING ZINNA DINGIN A NUAM MAHMAH KHUAPI: Tedim khuapi pen tuipi mai pan 5667’ a sanna munah om ahih manin khuahun pen leitungah a nop pen pawl ah kihel hi.  Sum le pai i neih pian ciangin khuapi zuan n mun tuamtuam ah i lal hi.   Hih pen leitung ngeina khat hi.  Mangkhangte bang pension a lak uh ciangin amau sumlut tawh kituakin noptak a a zat theih nading ‘gam’ bang teelin va lal uh hi.  Zomite kong hanthot nopna ah Khamtung nusia-in Kawlgam khuapi na va zuat phial leh zong Tedim maw na khua ah maw na inn pen zuak het kei in.  Banghang hiam cih leh leitung hong sa semsem ahih manin zang gam pan na kikhinnop hun hong tung ding pen muh kholhsa ahi hi.  Tua hi a, kei bang ka lungnoploh khat ah khuahun nop zuan in Kawl mihaute in i gam ong lei toh ding uh lauhuai pha mahmah ka sa hi.  Hakha khuapi bangah Kawl ansai pian pen tam mahmah ta hi.

 I ‘Khua zeem ni’ cih tawh kisamin i vekin i sep palpal theih pah kei phial zongin mimal khat, innkuan khat ciat in, i inn sak i inn khang le i inn ngiat puah leng hong kilawmin khua etlawm mahmah khat suah to ding hi hang.

I Khua Zeem Ni I  link >>>>> https://web.facebook.com/thetedimpost/photos/a.661731347229549/1264811856921492/
.................................................................

Hih laigelh Siapa Rev. Thang Khawm Pau pen EBC Pawlpi Pastor khat hi-in thu leh la lamah Tedim khuapi ah muan leh suan khat ahih banah sepkhiatna tawh khua leh tui a itna a lak Siapa ahi hi. Ama veina leh lunglutna tawh kizui-in 2005 pan kipan Tedim khuapi ah Cornerstone Children Academy(CCA)ci-in Mangpau bek a kizang Mucu sang hongin tu-in tan 8 ciang dong Manglai bek tawh pilsinna sang hong honsakin naupangte pantah hi. Tulaitakin Mucu naupang 68, Tanlang - tan 8 ciang naupang 155 te makaihin Sia/mah 20 kithuah uh hi. Chin State buppi ah zong i angtanpih Manglai sang hi-in a building mahmah hi ta leh laihilhziate leitungbup level dingin hong makaih uh ahi hi. 

Pasian’ piak azi Sianu Ciin Lun Vung tawh a ukna leh a veina uh kibang a, pilsinna leh naupang pattahna ah Tedim khuapi hong tawisang hong khuaphawksakte ahi uh hi. Tate: Lia Don Sian Nuam, Tg. Tuang Sian Hon Thang leh Lia Mang Sian Cing nei uh a, naupangte zong a vek un USA ah pilna sin kim uh hi. Tutung a thului hong gelhsak pen “I Khua Zem Ni” cih a nihna ahi hi.

Friday, 3 July 2020

TUNI THUTHANG (03/07/20)
➢︎➢︎➢︎➢︎➢︎➢︎➢︎➢︎➢︎➢︎
* US gam Florida ah ni khat thu in mi 10,000 tul sawm in natna ngah
* China Wuhan khua pi sungah Kingold Jewelry Inc. company in sen sum billion 20 yuan loan a ngah theihna ding in Gold (suai) ton 83 a tuh zang. Newyork times lai at author Jim Rickards in Wuhan khuapi in natna vai tawh zuau khem bek hilo in Gold(suai) tawh leitung hong khem sawn sawn lai hi ci. 
* Jobkeeper a siau mi 6500 ki reject (kisang lo)
*Victoria Melbourne natna tam deuh na postcode 10 suburb(veng) 36 sunga om te in a address uh Vicroad ah laih ziau ziau uh ahih manin amau a ding in online vicroad pan a address uh laih theih loh ding in kikoih, alaih khin te ki sit dinga, zuau khemna tawh address laih a om leh  $825 liau ding.
* Melbourne Palik (officer) mi 5 natna nei te tawh kiho kha ahih manin natna ngah. 
*Woolworth customer te in Woolworth company pan a lai (newsletters)  khak te unsubscribed na pi khak tei tei uh ahih man in dollar million 1 liau kha. January kha in Optus company in zong spam texts and email a customer te tung ah a puak man un $500,000 liau.
*Victoria sungah natna ngah beh 66 om
#Credit: ZAA viber( Khaipi)